Licznik długu publicznego to projekt Fundacji Forum Obywatelskiego Rozwoju od 2010 r.
Dług publiczny:
1 700 678 879 PLN
Dług na mieszkańca: 28 747 PLN | Dług jako % PKB: 0%
Dług poza kontrolą parlamentu:
1 700 678 879 PLN
Dług na mieszkańca: 28 747 PLN | Dług jako % PKB: 0%
Podstawowe definicje
Dług publiczny to suma ciągle niespłaconych zobowiązań państwa ze wszystkich lat.
Jawny dług publiczny to suma zobowiązań (obligacji skarbowych, obligacji komunalnych itp.) zaciągniętych przez państwo, ale ciągle niespłaconych. Zwykle podaje się tylko tą część długu publicznego ze względu na trudności z szacowaniem ukrytego długu publicznego.
Deficyt to różnica pomiędzy dochodami a wydatkami w konkretnym roku, kiedy wydatki są wyższe od dochodów.
Deficyt budżetu państwa, wbrew nazwie, odnosi się tylko do wycinka wydatków i dochodów państwa, które określa się mianem sektora finansów publicznych. Tzw. budżet państwa nie obejmuje wydatków lokalnych, emerytalnych ani wielu innych. W 2019 roku wydatki budżetu państwa stanowiły tylko 43% wydatków publicznych.
Dług poza kontrolą parlamentu to zobowiązania zaciągnięte przez instytucje będące pod nadzorem państwa (takie jak m.in. Bank Gospodarstwa Krajowego czy Polski Fundusz Rozwoju) na sfinansowanie zadań publicznych realizowanych poza reżimem ustawy budżetowej. O wysokości tych wydatków oraz o ich przeznaczeniu i sposobie podziału decyduje jednoosobowo dysponent danego funduszu. Wydatki tych funduszy w przeciwieństwie do budżetu nie muszą być opiniowane i zatwierdzane przez komisję budżetu w parlamencie. To tak jakby firma miała „tajny” rachunek bankowy i prowadziła przez niego różne operacje finansowe i nie wykazywała ich w sprawozdaniu finansowym przedstawianym radzie nadzorczej i akcjonariuszom. Parlament jest naszą radą nadzorczą.
Najnowsza aktualizacja
Licznik Długu Publicznego
Licznik długu publicznego*
- Szacunkowa wielkość długu publicznego*, po uwzględnieniu wahań kursu złotego, rośnie obecnie z 1464 mld zł na koniec września 2022 roku do 1773 mld zł na koniec 2023 roku, czyli o 676,2 mln zł na dobę, 28,2 mln zł na godzinę i 7826 zł na sekundę. Szacunki wykonano przy założeniu stałego kursu złotego z 13 grudnia 2021 roku.
- Dług publiczny (dług instytucji sektora rządowego i samorządowego) na 1 mieszkańca rośnie z 38 868 zł na koniec września 2022 roku do 47 075 zł na koniec grudnia 2023 roku. W przeliczeniu na 1 pracującego dług publiczny rośnie z 87 689 zł na koniec września 2022 roku do 106 205 zł na koniec grudnia 2023 roku.
- Od 2020 roku, gdy wiele wydatków związanych z pandemią było finansowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego i Polski Fundusz Rozwoju, zaczął gwałtownie rosnąć dług poza kontrolą parlamentu – z 3,3% PKB w pierwszym kwartale 2020 roku do 11,1% PKB na koniec 2021 roku. Z prognozy Ministerstwa Finansów wynika, że na koniec 2023 roku dług poza kontrolą będzie wynosił 439 mld zł i stanowił równowartość 13,1% PKB.
- Aktualizacja “Licznika Długu Publicznego” uwzględnia opublikowane przez Ministerstwo Finansów dane o zadłużeniu na koniec września 2022 roku oraz prognozy z załączników projektu ustawy budżetowej na 2022 rok.
* dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wg metodologii ESA2010
Rachunek od Państwa za 2021 rok
W 2021 roku wydatki publiczne w przeliczeniu na jednego mieszkańca po raz pierwszy przekroczyły kwotę 30 tys. zł, a w przeliczeniu na jednego pracującego wyniosły 69 583 zł. Wszystkie wydatki publiczne są finansowane albo z płaconych przez nas podatków (danin), albo z emitowanego przez państwo długu (który oznacza wyższe podatki w przyszłości). Wielu ludzi, domagając się realizowania kolejnych programów przez państwo, nie dostrzega, że wiąże się to z większym opodatkowaniem społeczeństwa (teraz lub w przyszłości). Jak zauważyła Margaret Thatcher: „Jeśli państwo chce wydać więcej, musi albo pożyczyć oszczędności od ludzi, albo silniej ich opodatkować. Nie ma czegoś takiego jak pieniądze publiczne, są tylko pieniądze podatników”. Dlatego Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR) po raz jedenasty przygotowało „Rachunek od państwa”, który pokazuje wydatki polskiego państwa w podziale na najważniejsze kategorie i w przeliczeniu na jednego mieszkańca.
Wydatki publiczne (czyli wydatki państwa) to nie tylko wydatki budżetu centralnego (budżetu państwa), lecz także władz lokalnych (samorządów), NFZ, FUS zarządzanego przez ZUS, KRUS i wielu innych podmiotów. W ostatnich dwóch latach dużą część wydatków publicznych realizowano bez kontroli parlamentu – za pośrednictwem Polskiego Funduszu Rozwoju i Banku Gospodarstwa Krajowego. Choć zdecydowana większość wydatków publicznych przypada na kilka instytucji, to należy pamiętać, że cały sektor finansów publicznych obejmuje ponad 61 tys. różnych jednostek.
RAZEM Z NAMI WSPIERAJ WOLNOŚĆ W POLSCE
Licznik długu publicznego i inne projekty fundacji FOR utrzymywane są z prywatnych darowizn. Nie przyjmujemy pieniędzy od państwa ani od polityków. Ty tez możesz nam pomóc nawet niewielką kwotą.
